हीराको देशमा जनता भिखारी

सियरा लियोन (एजेन्सी), हीराले भरिपूर्ण भए पनि विभिन्न किसिमका युद्धले क्षतविक्ष बनेको यो मुलुकका बासिन्दा आधा पेट खाएर खोज्ने त गर्छन् तर यसको फाइदा भने विदेशीले लिँदै आएका छन् । यो मुलुकमा सन् १९३० मा हीराको खानी रहेको पत्ता लागेको हो । त्यसयता यहाँबाट निरन्तर रूपमा हीरा खोजी र उत्खनन हँुदै आएको छ । यो मुलुकको करिब ८ सय स्थानमा हीरा पाइन्छ । यहाँ सन् १९७२ मा विश्वकै सबै भन्दा ठूलो र बहुमूल्य हीरा पत्ता लागको थियो ।
हीरा उत्खनन गर्ने यहाँ विदेशी कम्पनीहरू छन् । हालै मात्र इजरायली कम्पनी बेनी स्टेनमेजको सहायक कम्पनी कोइदु होल्डिङ्सले यहाँ १५ करोड लगानी बढाउने घोषणा गरेको छ । यहाँका अधिकांश कम्पनीले सस्तोमा अमेरिकी तथा युरोपेली कम्पनीलाई बिक्री वितरण गर्दै आएका छन् । ती कम्पनीहरू विश्व बजारको सेयर सूचीमा अग्रस्थानमा छन् ।
हीराले धनी भए पनि यो देशका जनता न्यूनतम आधारभूत वस्तुहरूबाट पनि वञ्चित छन् । यहाँका बासिन्दाले हीरा खोजेबापत दिनको ३ हजार लियोन -करिब ६० रुपैयाँ) मात्र पाउँछन् । त्यसले एक दिनको खाना समेत नपुग्ने उनीहरूको गुनासो छ । त्यसमाथि हिजोआज पहिले जस्तो हीरा पाइन छाडेकाले मालिकले पैसा दिन कयौं दिन अल्झाउने गरेको उनीहरू बताउँछन् ।
६० कै दशकमा स्वतन्त्रता हासिल गरे पनि यहाँ विभिन्न समूहको दंगा फसाद र युद्धले विदेशी हस्तक्षेप बढ्दो छ । नेताहरू अत्यन्त भ्रष्टाचारी छन् । कम्पनीसँगको मिलेमतोमा स्थानीय बासिन्दालाई झुक्याउने गर्छन् । कम्पनीले आम्दानीको एक प्रतिशत स्थानीय क्षेत्रमा लगानी गर्नुपर्ने सम्झौता गरेको छ । तर यहाँ एक पैसा पनि लगानी नभएको स्थानीयको आरोप छ ।